Ultradźwiękami nazywamy drgania mechaniczne o częstotliwości przekraczającej granicę słyszalności ucha ludzkiego. Działanie biologiczne ultradźwięków opiera się na zmianach miejscowych (pierwotnych) i ogólnych (wtórnych).
Zmiany miejscowe występują w momencie wykonywania zabiegu i są to:
- Zmiany mechaniczne, spowodowane różnicą ciśnień w przebiegu podłużnej fali ultradźwiękowej. Zmiany te mogą być też określane jako mikromasaż tkanek,
- zmiany termiczne, powstające w wyniku wytworzonego w tkankach ciepła,
- zmiany fizykochemiczne, polegające na wpływie ultradźwięków na koloidy tkankowe.
Zmiany ogólne powstają w momencie nadźwiękawiania korzeni, splotów czy zwojów nerwowych, wywołując na drodze odruchowej reakcje w narządach objętych procesem chorobowym. Dochodzi także do stymulacji układu współczulnego.
Terapeutyczne działanie ultradźwięków to:
- przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- przyspieszenie przepływu limfy w naczyniach limfatycznych i zwiększenie procesów wchłaniania,
- wytworzenie w tkankach ciepła i stanu przekrwienia,
- zmniejszenie napięcia mięśni,
- hamowanie układu współczulnego,
- zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach, przykurczach, zwłóknianych mięśniach i torebkach stawowych,
- przyspieszenie gojenia się ran (zarówno tkanek miękkich jak i tkanki kostnej).
Ultradzwięki mogą być równiej stosowane jako fonoforeza.
Jest to zabieg polegający na wprowadzeniu odpowiednich leków przez skórę za pomocą energii ultradźwięków. Leki dodaje się do środka sprzęgającego. Zazwyczaj stosuje się leki w formie żelu lub kremu, które działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo.