W anatomii człowieka staw łokciowy (łac. articulatio cubiti) jest stawem łączącym ramię z przedramieniem.
Jest to staw składający się z kości ramiennej i kości łokciowej, oraz kości łokciowej i kości promieniowej. Staw zawiasowy-obrotowy, w którym występuje ruch zgięcia i wyprostu, oraz pronacji i supinacji przy współudziale stawu łokciowo-promieniowego dalszego.
Dzięki swojej budowie - nie posiada wielu więzadeł dlatego rzadko spotykane są urazy więzadłowe tego stawu, co nie oznacza, że nie są możliwe, a stabilność stawu uzyskuje dzięki ukształtowaniu powierzchni stawowych.
Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni stawowych:
1. część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia stawowa bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej;
2. część ramienno-promieniowa zbudowana jest przez powierzchnię stawową główki kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej;
3. część promieniowo-łokciowa utworzona jest przez wcięcie promieniowe kości łokciowej z obwodem stawowym głowy kości promieniowej.
Torebka stawowa jest gruba i napięta po stronie bocznej i przyśrodkowej, gdzie jest też wzmocniona silnymi więzadłami, zaś obszerna i cienka od przodu i tyłu.
Profilaktyka
W związku z tym, że częściej tenisiści amatorzy niż zawodowcy mają problem łokciem, co świadczy jak ważna jest technika, konieczna jest jej kontrola podczas treningu, zmiana ustawienia rakiety, bądź zmiana na oburęczny bekhend. Prawidłowa rozgrzewka zawierająca elementy stretchingu, jak i stretching po zakończonym treningu. Taping, kineziotaping wykonany przez osoby profesjonalnie przeszkolone, lub stosowanie opasek na łokieć tenisisty. Zmiana warunków pracy, stosowanie narzędzi powodujących mniejsze wibracje, odpoczynek podczas wykonywania drobnych prac (szydełkowania), naprawy cieknących kranów i unikanie ruchów powodujących nasilanie się bólu.
Symptomy i dolegliwości
Najczęściej spotykanymi kontuzjami okolicy łokcia to: entezopatia prostowników nadgarstka zwana łokciem tenisisty (po bocznej stronie stawu) i entezopatia zginaczy nadgarstka zwana łokciem golfisty (po wewnętrznej stronie stawu). W obu przypadkach choroba dotyczy ścięgien mięśni mające swoje przyczepy w okolicy łokcia. Pod wpływem wielokrotnych drobnych mikrourazów związanych z ruchem, przeciążeniami następują zmiany degeneracyjne w ścięgnie powodujące ból, obrzęk, ograniczenie sprawności, w miejscu gdzie ścięgno leży na nadkłykciu kości łokciowej na którym „zawija” się.
Łokieć tenisisty występuje najczęściej podczas uprawiania sportów „rakietkowych”, stolarstwie, pracach z urządzeniami wytwarzającymi wibracje, i pracach o precyzyjnych małych ruchach (robótki ręczne). Choroba dotyczy nawet 40% osób uprawiających sporty takie jak: tenis, squash, badminton i jest najczęściej spotykaną tendinopatią.
Wystąpienie podobnych objawów po wewnętrznej stronie łokcia i związana z mięśniami zginającymi nadgarstek zwana jest łokciem golfisty.
Leczenie i rehabilitacja
Rehabilitacja:
- w stanach ostrych okłady z lodu i odpoczynek,
- w stanach podostrych fizykoterapia przeciwzapalna i przeciwbólowa, rozciąganie, różne techniki masażu i terapii manualnej, kineziotaping
- w stanach przewlekłych ESWT
